In het hart van de door Ben Merkelbach ontworpen woonwijk ‘Jeruzalem’ in Amsterdam Watergraafsmeer wordt een woongebouw met 30 seniorenwoningen gecombineerd met een buurtbibliotheek en dienstencentrum.Het grootste deel van het huidige woningbestand in de naoorlogse tuinwijk bestaat uit duplexwoningen van 45 m2 groot, ongeschikt voor minder valide ouderen. Ter plaatse van een vervallen, door Aldo van Eyck ontworpen speeltuintje is ruimte voor een nieuw woongebouw. De plek, een scharnierpunt in de wijk, is ongedefinieerd en pluriform. Tussen een buurtwinkelcentrum, een kerk, een rij particuliere woonhuizen en omgeven door een plantsoen en openbare tennisvelden is het gebouw een interventie die het hart van de buurt herschikt. Waar in de jaren vijftig van de vorige eeuw de speeltuin als ontmoetingsruimte voor de kinderrijke wijk functioneerde, gaat de locatie in de 21 ste eeuw met de bibliotheek, het dienstencentrum en de ouderenwoningen als programmatische kern voor de vergrijzende bevolking in de wijk functioneren.Een bijna vierkant gebouw met de maatschappelijke functies op de begane grond met daarboven twee stroken met woningen is de basis van het ontwerp, een gevel bestaand uit een grid van verdiepings hoge ramen versterkt de sculpturale kwaliteit. De vorm van het gebouw handhaaft een goede bezonning van de aan de noordkant van het gebouw gelegen particulieren woningen.In plaats van iedere woning een individueel balkon toe te bedelen en het gebouw te voorzien van standaard gallerijen zijn tussen de stroken betonnen dekken gehangen.
De dekken zijn zowel de private als de gemeenschappelijke buitenruimte waar bewoners elkaar ontmoeten en activiteiten kunnen organiseren. Overeenkomstig met de voor de wijk Jeruzalem karakteristieke (door Mien Ruys ontworpen) hofjes wordt met behulp van de dekken een 3 dimensionale tuin gerealiseerd waar privé en gemeenschappelijk in elkaar overvloeien. Refererend aan de vormentaal van Mien Ruys worden de dekken door grote orthogonale gaten geperforeerd om licht en lucht door te laten tot de onder gelegen verdiepingen. Door de gaten op elke verdieping te verschuiven ontstaat een ruimtelijk spel die het visuele contact tussen de onderlinge verdiepingen versterkt. Twee patio’s op de begane grond geven ruimte aan een leestuin voor de bibliotheek, een rokersruimte voor het dienstencentrum en een gemeenschappelijke fietsenstalling.
Jeruzalem, amsterdam
Rochdale
30 seniorenwoningen, bibliotheek, dienstencentrum
Joost Glissenaar, Klaas van der Molen met Joris Ghyssaert
Adams Bouwadvies, Druten (constructeur)